Chociaż rodzicielstwo jest pięknym doświadczeniem stanowi też ogromne wyzwanie. Niekiedy na tyle duże, że mamy nie są w stanie podjąć się opieki nad własnym dzieckiem. Dzieje się to z różnych powodów i nigdy nie powinno być oceniane. W takiej sytuacji, jeden rodzic lub dwojga (jeżeli kobieta jest mężatką) muszą podjąć decyzje dotyczącą przyszłości ich dziecka. Mogą zgodzić się, aby ktoś inny otoczył je miłością oraz opieką, którą będzie potrzebowało. W takiej sytuacji niezbędne jest oświadczenie nazywane zgodą blankietową. Co to oznacza?

 

Zgoda blankietowa – czym jest?

 

Zgoda blankietowa to w skrócie oficjalne oświadczenie, że matka lub oboje rodziców wyrażają zgodę na przysposobienie, czyli zaadaptowanie dziecka przez nieznaną im rodzinę. W takiej sytuacji rodzice nie wskazują osoby, która miałaby zaopiekować się ich dzieckiem. Dostaje ono nowy akt urodzenia, w którym jako rodzice zostaną wpisani jego nowi opiekunowie. Oświadczenie to nie może zostać wydane wcześniej niż po upływie 6 tygodni od urodzenia się dziecka. Oddanie dziecka do adopcji to decyzja, której konsekwencje są nieodwracalne – należy ją więc bardzo starannie przemyśleć. W okresie 6 tygodni kobieta może zmienić zdanie oraz zrezygnować z oddania go do adopcji. W naszym kraju nie ma możliwości zawarcia umowy prawnej podczas ciąży lub w pierwszych tygodniach życia noworodka. O jego adopcję można starać się dopiero po ukończeniu 6 tygodni. Niekiedy jest to czas, w którym rodzicom udaje się uporządkować życie lub rozwiązać problem, który wcześniej wydawał się nie do rozwiązania – decydują się więc na powrót dziecka do domu. Jeżeli jednak po upływie tego terminu nie zmienią decyzji, niemowlę może w szybkim czasie trafić do nowej rodziny. Zgoda blankietowa to też odpowiedni okres, aby ośrodki zajmujące się adopcją zorganizowały nowy dom dla noworodka.

 

Zgoda blankietowa od strony prawnej

 

Przyjęciem zgody blankietowej zajmuje się sędzia Sądu Rejonowego Wydziału Rodzinnego i Nieletnich, po upływie odpowiedniego czasu 6 tygodni od urodzin dziecka. Proces ten nie jest rozprawą sądową, polega głównie na wysłuchaniu przez sędziego, jak matka w sposób swobodny oraz dobrowolny składa oświadczenie swojej woli. Podczas takiego spotkania urzędnik nie wnika w jej motywy, nie próbuje zmienić jej zdania, a nie ocenia. Chce jedynie utwierdzić się w przekonaniu, że decyzja jest przemyślana oraz dojrzała. W takiej sytuacji mamie może towarzyszyć pracownik Ośrodka Adopcyjnego. Jeżeli jest ona niepełnoletnia, w sądzie powinien pojawić się również jej rodzic lub opiekun prawny – ich opinia również zostaje wysłuchana. Do czasu podpisania zgody blankietowej mama może odwiedzać swoje dziecko, które przebywa pod odpowiednią opieką. Maluch w tym czasie zgłaszany jest do Ośrodka Adopcyjnego przez szpital, w którym został urodzony. Matka dziecka może zdecydować się na odwołanie wcześniej wyrażonej zgody – jednak musi to zrobić, zanim jej dziecko znajdzie nowy dom. Często ponownie musi to odbyć się przed Sądem.

Urlopy macierzyńskie - zmiany


Od 1 stycznia 2009 r. przysługuje dłuższy urlop macierzyński.

Od 1 stycznia 2010 r. pracownik może skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

Zmiany w urlopach macierzyńskich od 1 stycznia 2009 r.

Tabela. Porównanie zmian dotyczących poprzednich i obecnych regulacji w zakresie urlopów macierzyńskich.

Od 1 stycznia 2009 r. wymiar urlopu macierzyńskiego nie zależy od tego, czy miał miejsce pierwszy poród czy kolejny. Wcześniej takie było kryterium wymiaru urlopu macierzyńskiego. Obecnie na wymiar urlopu macierzyńskiego wpływa liczba dzieci urodzonych podczas jednego porodu. Takie same zasady dotyczą urlopów na warunkach urlopu macierzyńskiego udzielanych pracownikom, którzy przysposobili dzieci.
WAŻNE!
Od 1 stycznia 2009 r. dla wymiaru urlopu macierzyńskiego nie ma znaczenia, czy jest to pierwszy czy kolejny poród pracownicy.
Nowością jest natomiast wprowadzenie od 1 stycznia 2009 r. możliwości skorzystania z urlopu macierzyńskiego przez ojca dziecka, w przypadku gdy matka dziecka wymaga opieki szpitalnej. W takim przypadku, po wykorzystaniu przez pracownicę po porodzie urlopu macierzyńskiego w wymiarze 8 tygodni, pracownik – ojciec może skorzystać z urlopu macierzyńskiego przez okres, w którym uprawniona do urlopu pracownica wymaga opieki szpitalnej. Stan zdrowia pracownicy musi więc uniemożliwiać jej sprawowanie opieki nad dzieckiem (art. 180 § 61-63 k.p.).
Pracownice i pracownicy, którzy przebywali na urlopach macierzyńskich 1 stycznia 2009 r., czyli w dniu wejścia w życie nowych przepisów, mają prawo do tego urlopu zgodnie z nowym wymiarem (art. 11 ustawy zmieniającej k.p.).
WAŻNE!
Prawo do urlopu macierzyńskiego w nowym wymiarze przysługuje pracownikom, którzy 1 stycznia 2009 r. przebywali na urlopach macierzyńskich.

Zmiany w urlopach macierzyńskich od 2010 r.

Omawiana nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza również zmiany w zakresie urlopów macierzyńskich, które wejdą w życie dopiero od 1 stycznia 2010 r. Od tego dnia prawo do urlopu ojcowskiego będzie przysługiwało pracownikowi – ojcu, który wychowuje dziecko. Urlop ten nie będzie urlopem obowiązkowym. Pracownik – ojciec może złożyć wniosek o jego udzielenie w terminie 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. Przysługuje on w okresie roku od urodzenia dziecka. Wymiar urlopu ojcowskiego wyniesie maksymalnie 2 tygodnie. Jednak w okresie od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2011 r. będzie on przysługiwał pracownikowi w wymiarze 1 tygodnia (art. 1823 k.p.).

WAŻNE!
Od 1 stycznia 2010 r. ojcu dziecka będzie przysługiwał urlop ojcowski w wymiarze 1 tygodnia.
Od 1 stycznia 2010 r. pracownicy zyskają również prawo do dodatkowego nieobowiązkowego urlopu macierzyńskiego (art. 1821 k.p.). Będzie on wprowadzany sukcesywnie w większym wymiarze w latach 2010-2014. Osoba wykorzystująca taki urlop będzie mogła jednocześnie pracować w wymiarze czasu pracy nieprzekraczającym 1/2 etatu. Na takich samych zasadach prawo do dodatkowego urlopu będzie przysługiwało pracownikom, którzy przysposobili dziecko.
Od 1 stycznia 2009 r. w wyniku omawianej nowelizacji ochronę przed zwolnieniem z pracy uzyskali pracownicy, którzy są uprawnieni do urlopu wychowawczego i nie korzystają z niego, tylko obniżyli w tym czasie wymiar etatu. Pracownikom takim przysługuje ochrona maksymalnie przez 12 miesięcy okresu wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy (art. 1868 k.p.)

Tabela. Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego przysługującego pracownikom w poszczególnych latach.